İman ve küfür, birbirinin zıddı iki kavramdır.
İman, inanmak, tasdik etmek, kabul etmek anlamına gelirken; küfür, örtmek, inkâr etmek, kabul etmemek anlamına gelir.
İman ’Kelime-i Şehadet’e kalben inanmakla olduğu gibi, küfür de imana ters düşecek, inkâr sayılacak bir inanışa sahip olmak, bu manada söz söylemek veya bu anlamda bir davranışta bulunmakla olur. Diğer bir ifadeyle, küfür, imanı bir çırpıda sıfırlayan, yok eden bir kavramdır.
Bu bakımdan her Müslüman, imanını zedeleyecek, tehlikeye düşürecek, hatta bozacak inanış, söz ve davranışlardan kendini korumalıdır. Bunu yapabilmek için de imanı bozabilecek şeyleri iyi bilmek gerekir. Kişi, zararlı şeyleri bilirse korunabilir. Bilinmeyen zararlardan korunmak mümkün olmaz.
Küfrü gerektiren inanış, söz ve davranış mefhumlarını açıklamadan önce, mevzu ile alakalı bazı meseleleri söylemek yerinde olacaktır:
- Küfrü gerektiren şeyleri içinden geçirmek küfür değildir. Bunlar şeytanın hatırlatmaları, yani vesveseleridir.
- Bir kimse bilmeyerek küfrü gerektirecek bir söz söylese, tercih edilen görüşe göre küfre girmez, bilmediğinden dolayı mazurdur.
- Küfür, tekfir konusunda ’Ehl-i kıble tekfir edilemez’ sözü geçer. Kişi, kıbleye yöneldiği ve namaz kıldığı için elbette tekfir edilemez; ancak küfrü gerektiren inanış, söz ve davranışlar sebebiyle kendi kendini küfre götürmüş olur.
’Küfrü Gerektiren Şeyler’i üç başlıkta toplayabiliriz.

A- Küfrü Gerektiren İnanışlar:
1- Nasları (Kur’an ve Sünnet’le bildirilen hükümler) reddetmek, birine dahi inanmamak küfürdür.
2- Bir kimse namaz, oruç gibi farz olduğuna dair icmâ (görüş birliği) bulunan farzlardan birini inkâr ederse kâfir olur.
3- Haram olduğu kat’î (kesin) delillerle sabit olmuş ve hakkında icmâ bulunan içki, zina gibi bir haramı inkâr eden kâfir olur.
4- Kat’î delillerle sabit olmuş haram li ğayrihî’yi helal saymak küfürdür.
Haram liğayrihî; aslında helal olup başkasının hakkından dolayı haram olan şeydir. Başkasına ait kıymetli bir malı veya yemeği izinsiz almak, gasp etmek gibi.
5- Zannî (kesin olmayan) delillerle sabit olmuş haram liaynihî’yi helal saysa tekfir edilmez.
6- Küfre rıza göstermek küfürdür.
7- Allah Teâlâ’nın rahmetinden ümit kesmek küfürdür.
8- Allah’ın azabından emin olmak küfürdür.
9- Gaybdan haber verdiğini iddia eden kâhinin, falcının dediklerine inanmak da küfre götürür. Zira gaybı ancak Allah Teâlâ ve O’nun bildirdikleri bilir. Kâhin ya da falcılar ise cinlerden haber alarak gelecekte neler olacağını bildiklerini iddia ederler.
10- Bir kimse Allah Teâlâ’nın varlığına inanmazsa veya varlığından tereddüt ederse küfre düşer.
11- Cenâb-ı Hakk’ı, her hangi eksik bir vasıfla vasıflarsa veya (haşa) ’Allah baba!’ derse küfre düşer.
12- Evrenin kendi kendine yaratıldığını kabul edenler küfre düşer.
13- Şeriatı çağdışı gören küfre düşer.
14- Lûtîliğin (erkeğin erkeğe veya kadına arkadan yaklaşması) helal olduğuna inanıp, zevcesiyle ters yoldan ilişkiye girmeyi helal saymak da küfre düşürür.
15- Kebire (yani büyük günah) sayılan günahları yapmak değil de bunları helal saymak ve alay etmek küfre düşürür.
16- Reenkarnasyon’a (ruh göçü, ruhun insandan insana, hayvan, bitki ya da cansızlara geçerek sürekli olarak tekrar bedenlenmesi) inanmak.
17- Kâinatın kadim (başlangıcı olmayan şey) olduğuna inanmak.

B- Küfrü Gerektiren Sözler:
1- Allah kelamına ’mahlûk/sonradan yaratılmış’ demek küfürdür.
2- İçki içerken, zina ederken, kumar oynarken vb. herhangi bir haramı işlerken besmele çekmek.
3- Bir insana, onun kâfir olduğuna inanarak kâfir demek küfre götürür, diğer türlü büyük günah işlemiş olur.
4- ’Kur’ân’ın her dediğini yaparsak ekmek yiyemeyiz.’ demek.
5- Müslümanları gayrimüslime (Müslüman olmayana) benzetmek.
6- Herhangi bir Peygamber’e sövmek, hakaret etmek.
7- Bazı Şii’lerin dediği gibi (haşa!): ’Cebrail (a.s.), Hz. Ali’ye gidecekken yanlışlıkla vahyi Muhammed (s.a.v.)’e götürdü!’ demek.
8- Açık bir se¬bep olmaksızın, dünya yahut âhiretle ilgili bir sebep bulunmaksızın bir İslâm âlimini, sırf din âlimi olduğu için sevmemek ve ona buğzetmek küfürdür. Zira bu şekilde buğzeden, şeriat ilmine, dolayısıyla dine buğzetmiş olur.
9- Şerrin yaratıcısının Allah Teâlâ olmadığına, kulun, yaptığı fiilin yaratıcısı olduğuna inanmak.
10- Allah Teâlâ’nın sıfatlarını inkâr etmek.
11- ’Allah Teâlâ’nın sıfatları ezelî (sonsuz) değildir’ demek.
12- ’Allah Teâlâ’nın yaptığı işlerde hikmet olmayabilir’ demek.
13- Peygamberlerin birini dahi inkâr etmek.
14- Sadece ’Lâ ilâhe illallâh’ diyen Yahudi ve Hıristiyanların ’Muhammedun Rasûlullah’ demeden de cennete gireceğini söylemek.
15- ’İnşallah falan şeyi yaparsınız!’ diyen kimseye; ’Ben inşallahsız yaparım!’ diyen kimse küfre düşer.
16- Birisi ’Ben peygamberim!’ derse, biri de ona ’Öyleyse mucizeni göster?’ derse ikisi de kâfir olur.
17- Bir kimse, sevdiği bir kimseye: ’Sana tapıyorum!’ derse küfre girer.
18- Bir kimse, güzel gördüğü kadına: ’İlah gibi kadın!’ derse küfre düşer.
19- ’Falanca ile cennete dahi gitmem!’ diyen küfre girer.
20- ’(Sırf küfrü hasebiyle) falan kâfir, filan kâfirden daha hayırlıdır.’ demek.
21- Öldürülmesine meşru bir sebep (kısas, riddet vb.) olmadan ’Falan adamın kanı helaldir.’ demek.
22- ’Kıble bu tarafa olsaydı namazı da kılmazdım’ demek.
23- Musibet karşısında kişi: ’Yâ Rabbi! Her şeyimi aldın, benden başkasını bulamadın mı, senin adaletin bu mu?’ diyerek kadere, dolayısıyla Allah’a isyan etmek.
24- ’Falan kişi şeytan gibi adamdır!’ diyen veya ’Allah falan Müslüman’ın canını kâfir olarak alsın!’ demek.
25- Yaratma fiilini bir kula izafe eden (yükleyen).
26- ’Ben Allah’ım’, ’ben Peygamber’im’ demek.
27- Efendimiz’in İsrâ mucizesini, yani ’Mescid-i Haram’dan Mescid-i Aksâ’ya olan gece yürüyüşünü’ inkâr etmek. Çünkü bu, ayetle sabittir.
28- ’Bilmem ki, Allah falanı da niye yarattı?’demek.
29- ’Kur’ân’da başörtüsü emredilmedi!’ demek.
30- Bir kimse: ’Bu iş maşallah ile inşallah ile olmaz!’ derse öbürü de tasdik anlamında kafasını sallarsa ikisi de kâfir olur.
31- Eğer aybaşı halinde olan karısı ile cinsi münasebette bulunmayı helal görürse o kimse tekfir edilir.
32- Ezan okuyan müezzine: ’Yalan söylüyorsun!’ demek.
33- Bir kimse (sırf küfürleri itibariyle): ’Hıristiyanlık, Yahudilikten daha hayırlıdır!’ derse veya tersini söylerse kâfir olur.
34- Günah işlerken onları mubah olanların safında görmek, önemsemeden yapmak, mâsiyeti hakir görmek küfre götürür.
35- Kabir hayatını inkâr etmek.
36- Bir kimseye: ’Şunu Allah için yap!’ denildiğinde, o kimse sırf ’Allah için’ dediğinden: ’Yapmam!’ derse küfre düşer.

Şarkılardaki Küfür Sözleri
37- ’Bir sana taptım, bir de Tanrı’ya!’ demek.
38- ’Madem unutacaktın, beni niye yarattın!’ demek.
39- ’Kuluna kul oldum, severek taptım!’ demek.
40- ’Alıştım kaderin zulmüne artık!’ demek.
41- ’Rabbim adaletin bu kadar mı?’ demek.
42- ’Kahpe kader!’ demek.
43- ’Secde ettim taparcasına!’ demek.

C- Küfrü Gerektiren Davranışlar:
1- Özürsüz yere, inanmadığı için ya da alay etmek maksadıyla abdestsiz namaz kılmak.
2- Özürsüz yere, inanmadığı için ya da alay etmek maksadıyla Kıbleden başka bir yere yönelerek namaz kılmak.
3- Gayrimüslimlerin bayramlarını tazim ederek, hürmet göstermek suretiyle kutlamak, o günde onların yaptıkları yemeği pişirmek.
4- Gayrimüslimlerin dini alametleri sayılan şeyleri giymek, haç, zünnar takmak.
5- Zalime ve kâfire, zulüm ve küfürlerinden dolayı hürmet etmek, selam vermek.
6- Bir kimseyi Allah Teâlâ’ya küfre zorlamak.
7- Âlât-ı lehv (şarkı aletleri) çalınırken Kur’an okumak.

Elfaz-ı Küfrü Söylemenin Hükmü:
1- Küfrü gerektiren sözler, ittifakla sabitse yapılan bütün ameller boşa gider. Tevbe eder, kelime-i şehadet getirerek İslâm’a dönerse haccını iade eder, nikâhını tazeler.
2- Küfrü gerektiren sözler ihtilaflı ise, o söylediğinden dönerek ihtiyaten tevbe eder ve nikâh tazelemekle emrolunur.
3- Küfrü gerektiren sözler hata ile söylenmişse küfrü gerektirmez. Ancak istiğfar ederek o sözden dönmek gerekir.
4- Bu sözleri şaka veya oyun yaparak söylerse, bütün âlimlerce küfürdür.
5- Cebir (zorlama) ile söylenmişse küfür değildir.
6- İsteyerek söyler, ama küfür olduğunu bilmezse, bu konuda ihtilaf vardır.
Birinci görüş: Mümkün olduğunca Müslüman’ın küfrüne hükmolunmaz, sözü iyiye yorumlanır.
İkinci görüş: Eğer söylediği sözün küfür olduğuna inanmıyor veya küfür olduğunu bilmiyorsa ve bunu isteyerek söylemişse, âlimlerce küfre girer. Bilmemek mazeret değildir.
Küfür sözler, kişinin amellerini bir anda yok edecek kadar tehlikelidir.

Faydalanılan Eserler:
- İmam-ı Azam Fıkh-ı Ekber Aliyyü’l-Kârî Şerhi, Terc: Y.Vehbi YAVUZ, Çağrı Yay., İstanbul, 2009.
- Ehl-i Sünnet Akaidi, M.Zahid KOTKU, Seha Neşriyat, İstanbul, 1984.