GIDA TÜRÜ

Tavsiye edilen gıdalar - Ölçülü yenecek gıdalar-Kaçınmak gereken gıdalar

Ekmek, tahıl

Kepekli buğday, çavdar ekmeği, yulaf ezmesi, mısır gevreği, makarna, pirinç, bulgur

Açma, kruvasan, poğaça

Sütlü ürünler

Yağsız süt, az yağlı peynir ve eritme peyniri, yağsız yoğurt, yumurta akı

Yarım yağlı süt, yarım yağlı peynir (dil peyniri), yarım yağlı yoğurt, haftada 2 yumurta Tam yağlı süt, konsantre süt, şanti, kaymak, taklit sütü, yağlı peynir ve yoğurtlar

Çorbalar

Sebze çorbası, et suyu çorbası

İşkembe çorbası, paça
Balık

Bütün beyaz etli ve yağlı balıklar (ızgara, buğulama)

Uygun yağda kızartılmış balık

Balık yumurtası, havyar, belirsiz yağda kızartılmış balıklar

Deniz mahsülleri

İstiridye

Midye, ıstakoz

Karides, kalamar

Et

Tavuk, hindi, dana, av eti

Yağsız sığır, dana jambon, kuzu (haftada 1-2), dana ve tavuk sosisi, ciğer (ayda 1)

Ördek, kaz, yağlı görünen bütün etler, sosis, salam, pastırma, sucuk, kümes hayvanları derisi

Yağlar

Çoklu doymamış yağlar (ayçiçeği, mısır özü, soya...), tekli doymamış yağlar (zeytinyağı, hidrojene olmamış yumuşak margarin) Tereyağı, Trabzon yağı, iç yağı, kuyruk yağı, hidrojene yağlar, sert margarinler

Sebze ve meyve

Bütün taze ve dondurulmuş sebzeler, bilhassa kuru baklagiller (mercimek, fasulye, nohut...), haşlanmış patates

Uygun yağda kızartılmış patates ve sebze
Belirsiz yağda kızartılmış patates, sebze, cips, tuzlu konserve, sebze

Tatlılar

Yağsız sütle yapılan tatlılar (muhallebi, sütlaç...), meyve salatası, limon dondurması, aşure, pestiller, kuru yemişli sucuklar, cezerye

Çoklu doymamış yağ veya margarinle yapılan pasta ve bisküviler Badem tatlısı, helva

Dondurma, baklava, kremalı pastalar, hazır pastalar, bisküviler, hazır pudingler

Çikolata ve bütün çikolatalı hazır tatlı ürünleri

Kuruyemiş

Ceviz, badem, kestane

Yer fıstığı, Antep fıstığı

Hindistan cevizi, tuzlu eğlencelik

İçecekler, soslar

Çay, kahve, neskafe, az kalorili meşrubat

Az yağlı soslar

Fazla tuz, hazır salata sosları, mayonez

Kaynak: Türk Kardiyoloji Derneği, Koroner Kalp Hastalığından Korunma ve Tedaviye İlişkin Ulusal Kılavuz 1998.

YARARLI BİLGİLER:

1-Fındığın kalp sağlığı üzerine olumlu etkileri gösterilmiştir. 1998 yılında yayınlanan bir çalışmada haftada en az 140 gram fındık yiyenlerde kalp ve damar hastalıklarına daha az rastlanmıştır. Yapılan başka çalışmalarda da fındığın iyi kolesterolü yükselttiği ve kötü kolesterolü düşürdüğü gösterilmiştir. Ayrıca fındığın fazla tüketilmesinin kilo alınmasına yol açacağı unutulmamalıdır.

2-Kilo verirken acele etmemek gerekir. Kilo vermek, verilen kiloyu geri almamaktan daha kolaydır. Zayıflamanın kolesterol, şeker hastalığı, ruhsal durum, hipertansiyon üzerinde de olumlu etkileri vardır. Tekrarlayan zayıflama ve şişmanlama ise kalp hastalığı ve ani ölüm gibi istenmeyen sonuçlara yol açabilir.

3-Gazete, kitap okurken bir şey yemeyin.

4-Televizyon seyrederken bir şey yemeyin.

5-Karnınız açken mutfak alışverişi yapmayın.

6-Alışverişe çıkarken liste yapın, liste dışında yiyecek almayın.

7-Öğün atlamayın.

8-Sadece açken yemek yemeye çalışın.

9-Diyetinizi bozduğunuz için suçluluk duymayın, önünüzde başka öğünler olduğunu unutmayın.

10-Gıdaların yağ, tuz, kalori içeriğine dikkat edin.

11-Egzersiz yapın.

12-Açık büfe tarzı yemeklerden uzak durun.

13-Evinize gelen misafirlere yaptığınız ikramı azaltın.

14-İştahlı arkadaşla yemeğe oturmayın.

15-Kalbi korumak için yapılabilecek en iyi şeylerden birisi, işlenmemiş, rafine edilmemiş, fabrikadan çıkmamış yiyeceklere yönelmek olmalıdır; yenebilecek en güzel gıdalar ise doğal ortamda otla beslenmiş dana-sığır eti, brokoli, karnabahar, yumurta (doğal ortamda yaşayan tavuk yumurtası), çilek, ahududu, böğürtlen gibi meyveler ve ıspanaktır.

16-Daha az hayvansal (doymuş) yağ tüketin. Alabildiğiniz en ince et dilimlerini satın alın.

17-Etten gözle görülebilen tüm yağları, ve tavuğun derisini ayırın.

18-Daha az hazır bisküvi, pastane ürünü ve kek tüketin.

19-Çoklu veya tekli doymamış yağlar açısından zengin
yağ ve margarinleri tercih edin.

20-Yemek pişirirken katı yağlar yerine ayçiçeği yağı, mısırözü veya zeytinyağı gibi bitkisel yağlar kullanın. Bu yağları ayrıca salatalarınıza sos olarak da kullanabilirsiniz.

21-Yağsız veya yarım yağlı süt, az yağlı yoğurt ve az yağlı peynir gibi, düşük yağ içeren günlük ürünleri tercih edin.

22-Haftada en az bir kez yağlı balık (örneğin somon, sardalye, ton-konserve şeklinde de olabilir) tüketmeye özen gösterin.

23-Bol bol meyve, sebze ve baklagil tüketin (mercimek ve fasulye gibi).

24-Günde toplam en az 5 porsiyon tüketin. Bir porsiyon, 2-3 kaşık sebze, bir adet meyve (mesela bir muz) veya 2-3 adet küçük boy meyve (örneğin erik), 1 küçük kase meyve salatası, veya bir bardak taze sıkılmış meyve suyuna denktir.

25-Makarna, pirinç, ekmek, buğday, patates ve mısır gevreğinden oluşan nişastalı yiyecekleri, öğünlerinizde düzenli olarak tüketin.

26-Tam buğday ekmek gibi işlenmemiş karbonhidratları tercih etmeye özen gösterin.

27-Sigarayı bırakın.

28-Fazla kiloluysanız, kilo verin.

29-Hareketlenin. Her gün 30 dakikalık fiziksel aktiviteyi hedefleyin (bu süreç, üç adet 10’ar dakikalık seanslardan oluşabilir). Tempolu yürüyüş ideal olacaktır.

30-Stresinizle başa çıkmayı ve rahatlamayı öğrenin.

31-Kolesterol ve yüksek tansiyon arasında doğrudan bir ilişki yoktur. Yani kolesterol yüksekliği yüksek tansiyona, yüksek tansiyon kolesterol yüksekliğine yol açmaz. Ancak ikisinin hedefi ve zarar verdiği organ aynıdır: Kan damarları. Yüksek tansiyon kan damarındaki basıncı yükselterek aşınma, yırtılmalara neden olur. Yüksek kolesterol de damar duvarında kolesterol birikimine yol açarak damarlarda daralma, tıkanmalara yol açar. Yüksek tansiyon ve kolesterol yüksekliği kan damarına diğerinin verdiği zararın şiddetini arttırır ve ortaya çıkmasını çabuklaştırır. Bu nedenle hem kolesterol yüksekliği hem de yüksek tansiyon tedavi edilmelidir.

KAÇINILMASI GEREKEN VE SIK YAPILAN HATALAR

1.Kolesterol düşürücü ilaç kullanırken diyeti önemsememek,

2.Doktor randevusuna gitmeden birkaç gün-hafta önce diyet yapmaya başlamak,

3.Doktor veya beslenme uzmanına danışmadan diyet değişiklikleri yapmak,

4.Kolesterol düşürücü ilaç kullanırken şeker hastalığı, yüksek tansiyon, sigara içimi gibi diğer sorunları ihmal etmek,

5.Komşu veya arkadaşın önerisi ile ilaç almak,

6.İlacın bitmesi, muayeneye kısa bir zaman kalması gibi nedenlerle ilaç tedavisine kısa süreli ara vermek,

7.Kullanılan ilacın ismini hatırlamamak ve doktora giderken ilaç kutusunu yanına almamak,

8.Yetkisiz ve bilgisiz kişiler tarafından eksik ve yanlış bilgilendirilmek.

ÖNERİLER:

1.Kolesterol düzeylerinizi kaydetmeyi alışkanlık haline getirin.

2.Türkiye’de bilinçsiz ilaç kullanımı yaygın bir sorundur; bu nedenle kolesterol düşürücü ilaçlar adı altında yanlış ilaç kullanımından kaçının.

3.Bir seyahate giderken sağlık karnenizi, heyet raporlarınızı, ilaçlarınızı yanınıza almayı unutmayın.

4.İlaçlarınızı düzenli kullanın, ilacınızı aksatmayın.

5.Doktora giderken şahsınıza ait tüm tıbbi dokümanları (filmler, tahlil sonuçları, hastane dosyası, kullandığınız ilaçların kutusu) mutlaka yanınıza alın.

6.İlaçlarınızın sadece ismine değil dozuna da bakın, öğrenin ve kaydedin.

Kaynaklar:
1-Prof. Dr. Tekin Akpolat 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
2- www.sdonmez.com/sf-index-of-Kolesterol
3-saglik.tr.net
4- almanhastanesi.com.tr
5- www.tip2000.com