اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لَناَ وَارْحَمْنَا وَارْضَ عَنَّا وَتَقَبَّلْ مِنَّاوَأَدْخِلْنَا الْجَنَّةَ وَنَجِّنَا مِنَ النَّارِ وَأَصْلِحْ لَنَا شَأْنَنَا كُلَّهُEbû Ümâme el-Bâhilî (r.a.) şöyle demiştir: (Bir gün) Rasûlullah (s.a.v) bir bastona dayanmış olarak çıkıp yanımıza geldi. Biz de O’nu görünce ayağa kalktık. Bunun üzerine: “Fâris halkının (İranlıların) ulularına karşı yaptıkları gibi yapmayın” buyurdu. Biz: Ya Rasûlallah! Bizim için Allah’a dua etseniz (diye rica ettik) Rasûlullah (s.a.v) de: “Allahım! Bizi mağfiret eyle (günahlarımızı affeyle), bize merhamet eyle, bizden razı ol, (amellerimizi) bizden kabul eyle, bizi cennete koy, bizi ateşten kurtar ve bizim her halimizi ıslah eyle” diye dua etti. Ebû Ümâme (r.a.): (Bana öyle geliyor ki) bize daha fazla dua buyurmasını iştiyakla arzuladık. Rasûlullah (s.a.v.) (bunu görünce): “Dilekler işini sizin için toplamadım mı?” (Yani saadetiniz için gerekli tüm dilekleri içeren şümullü bir dua ettim.)Hadisten çıkarılanlar Bir erkeğin bir erkeği görünce ayağa kalkması hükmü hususu Bir erkeğin bir erkeği görünce ayağa kalkması hükmü hususunda ulema ihtilaf etmiştir.1- Malikilerden Şeyh Ebû Abdullah bin el-Hac gibi bir kısım ulema, bir kimseye hürmeten ayağa kalkma hususunda yukarıdaki hadisi ve benzerlerini delil getirmişler ve bunu yasaklamışlardır.2- İmam Nevevi gibi bazı âlimler bir kimseye hürmeten ayağa kalkmanın caizliğine hükmetmişler ve şu hadisleri zikretmişlerdir.a) ’Kureyzalılar Sa’d b. Muaz’(r.a.)’ın hakemliğine razı olunca Rasûlullah (s.a.v) Sa’d b. Muaz (r.a.)’ı çağırdı. Sa’d b. Muaz (r.a.) gelince: ’Büyüğünüz geldi, ayağa kalkın’ dedi. (Buhari )b) Ka’b b. Mâlik’in tevbesiyle ilgili rivayette geçen Ka’b b. Mâlik’in şu sözüdür: ’Talha b. Ubeydillah kalktı, bana doğru koşup musafaha yaptı ve beni tebrik etti.’ (Buhari)c) Hz. Âişe (r.anha) demiştir ki: ’Ben sûretçe, sîretçe, doğrulukça, Rasûlullah (s.a.v.)’e Fatıma (r.anhâ) kadar benzeyen bir başkasını görmedim. O, Rasûlullah’ın yanına girince, kalkar, elinden tutar, onu öper ve kendi yerine oturturdu. Rasûlullah onun yanına girince, Fâtıma babasına kalkar, elinden tutar, öper ve yerine oturturdu.’ (Tirmizî )d) Ömer b. Sâib’ten rivayet şöyledir: ’Rasûlullah (s.a.v.) bir gün oturuyordu. Ömer b. Sâib’in sütbabası yanına geldi. Rasûlullah (s.a.v.) elbisesinin bir kısmını onun için yere koydu o da üzerine oturdu. Sonra annesi geldi. Elbisesinin diğer taraftaki kısmını da onun için yere yaydı, annesi de bunun üzerine oturdu. Sonra sütkardeşi geldi. Rasûlullah (s.a.v.) kalkıp onu da önüne oturttu.’ (Ebû Dâvud)İmamı Nevevi, el-Ezkâr’da; “İçeri giren adamın ilim veya takva sahibi olmak ya da eşraftan, devlet yetkililerinden olmak gibi bir açık fazileti var ise, ona hürmet ve ikramda bulunmak niyetiyle ayağa kalmak müstahabtır. Fakat gösteriş veya büyütmek maksadıyla ayağa kalmak caiz değildir. Selef ve halef ilim ehlinin uygulaması böyle devam ede gelmiştir.” demiştir.Aynî de Buhari’nin şerhinde Ebu’l-Velid bin Rüşd’den şu nakli yapmıştır.Ayağa kalkmak dört çeşittir. Birincisi yasak olandır: Gelen adam, kibrinden dolayı ve orada bulunanlara üstünlük taslaması sebebiyle ayağa kalkılmasını arzuluyorsa ayağa kalmak yasaktır. İkincisi mekruh olandır: Gelen adam kibirlenmiyor ve orada bulunanlara üstünlük taslamıyor, fakat ona hürmetten dolayı ayağa kalkılması halinde kalbine kibir girmesinden endişe duyuluyor ve zalimlere karşı gösterilen hale benzeyiş var ise bu takdirde ayağı kalmak mekruhtur. Üçüncüsü caiz olandır: Gelen erkek kimsenin ayağa kalkmasını istemez ve zalimlere de benzeyiş durumu da söz konusu değil ise, böyle bir kimseyi hürmet ve ikram mahiyetinde ayağa kalmak caizdir. Dördüncüsü mendup olandır: Yolculuktan gelen erkeğin gelişine sevinerek ayakta karşılamak veya bir nimete kavuşan kişiyi ayakta kutlamak veya başına bir musibet gelen kişiyi ayakta karşılayıp taziyede bulunmak maksadıyla ayağa kalkmak menduptur. İmamı Gazâlî: “Gelen adamı izam ve büyütmek maksadıyla ayağa kalmak mekruhtur. Fakat gelen adama hürmet ve ikramda bulunmak maksadıyla ayağa kalmak mekruh değildir.” demiştir. (Sünen-i İbni Mace, c.10, h. no: 3836; İbrahim Canan K. Sitte, c.10, 3321)