Dinle neyi ne söylüyor ayrılık ateşiyle ne nağmeler dökülüyor. Ayrılık çilesi çekmeyen gönül benim halimden ne bilir ki diye inliyor.

Tasavvufun önemli prensiplerden bir tanesi de söz dinlemektir. Dinlemeyen bir şey anlayamaz önce dinleme edebini kazanmalıdır insanoğlu. Dinle ki sözü o söz ile gelen marifet ve hâl ilimleri gönülde yer bulsun ve kök salsın. Dinleme sanatını bilmeyen söz söyleme sanatını hiç bilemez. Dinlemeyi bilmeyen kendisini dinletemez.

Zahirî ilimler nasıl dinlemekle anlaşılıp öğreniliyorsa; manevî ilimlerde de dinlemek son derece önemlidir. Cenâb-ı Hak, Kur’ân’da Hz. Musa’ya hitaben şöyle demektedir: “Şimdi vahyolunacak şeyleri dinle.” (Kur’ân-ı Kerîm, 20/13) buyurarak Hz. Musa’yı önce dinlemeye davet etmektedir. Allah’ın emir ve nehiylerini Peygamberler ve onların varisleri olan Evliyaullah hazerâtı insanlara öğretmektedir. Onların sözlerindeki hikmet ve sırları anlamanın ilk adımı da onları iyi dinlemekten geçmektedir. Bazen kelimeler aynı olabilir fakat mana olarak o kelimeye farklı manalar yüklenir. Bunları kaçırmamak için iyi dinlemek esastır ve şarttır. İyi dinlemeyenin terbiyesi noksan kalacağı da şüphesizdir.

Cenâb-ı Allah bir ayet-i kerîmede şöyle buyuruyor. “Kur’an okunduğu vakit onu dinleyin ve sükût edin. Tâ ki (Allah’ın rahmetiyle) esirgenmiş olasınız.” (Kur’ân-ı Kerîm, 7/204) Cenâb-ı Allah bizlere dinleme edebi öğretiyor. Sahabe efendilerimiz bu hususa o kadar dikkat etmişler ki ve onlar bu hallerini: “Biz, Allah Rasûlü’nü (s.a.v.) dinlerken sanki başımızın üzerinde bir kuş var da kımıldasak o uçacakmış gibi pür dikkat onu dinlerdik” diye ifade etmişlerdir.

İşte bir salikte mürşidini dinlerken bu ahlakı göstermeye gayret göstermelidir ki, mürşidinden gelecek mana dolu sözler gönlünde akis bulsun onun ruhaniyetini daha ileriki menzillere götürsün.

Mübarek üstadımız Abdullah Farûkî hazretleri bir defasında bizlere bir mevzû hakkında sohbet etti. Sohbetin nihayetinde şöyle söyledi: “Şu sohbetimle Allah ruhaniyetlerinizi öyle ileri attı ki yalnız başınıza yüz sene ibadet etseniz bunu bulamazdınız” Elhamdulillah işin hakikati de budur.

Dinlemeden, anlamadan, teslim olmadan, söz söylemek; bu meydanda insanı çok kötü durumlara düşürür. ‘Vakitsiz öten horozun başını keserler’ sözü bu bağlamda ne kadar da manidardır. O yüzden bu meydanda konuşmak müsaadeyledir. Müsaadesiz konuşanın bu meydanda yeri yoktur.

Gör zâhidi kim sahib-i irşad olayım der,
Dün mektebe vardı bugün üstad olayım der.
Mısraları ne güzel anlatıyor bu hakikati.

Bülbüller bile önce anne ve babalarını dinlerler tâ ki onlar gibi tatlı nağmeler yapma kabiliyetini kazansınlar ve onlar gibi hoş nağmeler dökülsün dudaklarından. Onların ötüşleri kulağa hoş gelir dinleyeni cezbeder.

Ey salik sen de Hakk’ın bülbülleri olan evliyaullahı dinle ki, onlar gibi Hak katında cezbe sahibi olasın. Onlar gibi hakikat incileri dökülsün lisanından. Tevhid ve vahdetin sırlarını onlardan alasın, onların nazarından Hak razıdır, onların duasını Hak Tealâ geri çevirmez, nağmeleri Hakk’ın hoşuna gider de onlarla ülfet eder.

Sakın ha! Karga olup da ben de bülbül gibi öter nağme yaparım diyen taklitçileri dinleme. Hakk’tan dem vurup batıla ve nefsine hizmet edenleri dinleme ki manevi sağırlık belasına uğrama kalbini bu gibi nağmelerle öldürme.

Ümmetlerin helak olmalarının sebebi Peygamberlerini dinlememektir. Nuh tufanında helak olanlar Nuh (a.s.)’ın davetine karşı kulak tıkayanlardı. Cenâb-ı Allah, onların bu halini şöyle bildiriyor: “Kuşkusuz sen onları bağışlayasın diye ben kendilerini her davet edişimde parmaklarını kulaklarına tıkadılar, elbiselerine büründüler, inanmamakta direndiler ve büyük bir kibir gösterdiler.” (Kur’ân-ı Kerîm, 71/7)

Kimin başına bir musibet gelirse dikkat edin; o büyüklerini dinlememenin bir neticesidir. Mürşidi dinlememenin getireceği manevi musibet ise musibetlerin en tehlikelisidir. Size edilen nasihatlere kulak verin, bu nasihatler kalbinizdeki manevi hastalıklara şifa olsun diye söyleniyor. Her nasihatin sizi ilgilendiren bir yönü vardır.

Sakın ha! Bu nasihatleri kulak ardı etmeyin. Edilen nasihatleri iyi alın ki, manevi terakkiniz daimi olsun. Allah’a yakınlık yolunda kalbinizdeki perdeler kalksın ve Allah’a kalpten ihlâslı kulluk yapmayı alışın.

Bulduğunuz manevi nimetlerle yetinmeyin. Benim şöyle halim var, şöyle kâlim var, demeyin. Hepsini Allah’tan bilin ve daha ilerisi için çalışın, gayret gösterin.

Hz. Mevlana’nın dediği gibi: “Birader! Harim-i İlahî nihayetsiz bir dergâhtır. O dergâhta nereye vasıl olursan oyalanma. Allah’ın rızası için ileri git.”

Mürşid-i kâmilin sohbetinden ve feyzinden kâmilen istifade edenler; onu can u gönülden dinleyenlerdir. Bu hususta sizlere nefis ve şeytandan sizin bu güzel halinizi bozmaya yönelik duygu ve düşünceler gelebilir onları dinlemeyin. Çevrenizden de bu işin mahiyetini bilmedikleri için çeşitli olumsuz söz konuşanlar olacaktır, bunların hiçbirine kulak vermeyin ve istikametinizi bozmayın. Kur’an ve Sünneti her işinizde ölçü almayı hiç ihmal etmeyin. Hakiki Allah dostlarının vasfı odur ki insanları Kur’an ve Sünnete davet eder, kendi yaşantısını da Allah’ın emir ve yasaklarına göre tanzim eder, kendisine tâbi olan salikleri de bu yönde terbiye eder.
Hz. Allah (c.c.) dünya ve ahiret sevdiği dostlarından ayırmasın. Amin.